GÜNÜN ANLAM VE ÖNEMİ

“18 Mart Şehitleri Anma ve Çanakkale Zaferini Kutlama Programı” kapsamında bir arada olmaktan duyduğum gurur içinde hepinizi saygı ile selamlarım.

Birinci Dünya Savaşı içinde ayrı bir yeri ve önemi olan, dünya tarihinde bir dönüm noktasının yaşandığı ve yine tarihin akışı üzerinde belirleyici rol oynayan Çanakkale savaşları Türk Milletinin, azminin, vatanın bütünlüğü ve ulusun bağımsızlığı söz konusu olduğunda neler başarabileceğinin en önemli kanıtıdır.

 Osmanlı Devletinin, dünyanın gördüğü ilk büyük savaşta mücadele ettiği çok sayıda cepheden biri olan  Çanakkale, zor durumda kalan Rusya’nın müttefiklerinden yardım istemesi, İngiltere ve Fransa’nın hem Rusya’ya yardım ulaştırmak hem de İstanbul ve boğazları alarak Osmanlı Devleti’ni savaş dışı bırakmak istemeleri nedenleri ile açtıkları cephedir.

Çanakkale Savaşlarında boğazların jeopolitik önemi büyüktür. Ancak Çanakkale ve İstanbul boğazlarını, sadece Akdeniz’i Karadeniz’e ya da Avrupa’yı Asya’ya bağlayan yer olarak görmek büyük yanılgıya neden olur. Her iki boğazda Atlas ve Hint okyanusu gibi dünyanın büyük denizleri ile büyük kara parçalarını birbirine bağlayan, jeopolitik konumu nedeniyle dünya tarihi boyunca, hem siyasi hem de ekonomik öneme sahip bir yerdir.Uluslar arası ilişkilerde rol oynayan ve bütünleştirici özelliğe sahip olan boğazlarımız diğer devletlerin her zaman ele geçirme emellerini süslemiştir.

İtilaf Devletlerinin, 19 Şubat 1915’ten itibaren Çanakkale Boğazı’nın iki yanındaki Türk Tabyalarının bombardımanı ile başlayan, zaman zaman çok şiddetlenen çarpışmalar, 18 Mart 1915’te büyük bir güvenle boğaza sürdükleri donanmalarının yenilgisine kadar devam etti. Zırhlılarının boğazda görünmesiyle Türklerin direnmekten vazgeçeceğini zanneden ve kolayca İstanbul’a ulaşacaklarını düşünen İngilizler ve Fransızlar, Nusret Mayın Gemisinin döktüğü mayınlara çarparak batan gemilerini, Türk Tabyalarının amansız direnişini görünce ağır kayıplarla geri çekilmek zorunda kalmışlardır.

Bu başarısızlıkları tüm dünyada yankı uyandıran, büyük prestij kaybına uğrayan İtilaf Devletleri kara harekatına yönelerek Gelibolu üzerinden boğazlara hakim olmak amacıyla 25 Nisan 1915’ten itibaren karaya asker çıkarmaya başlamışlardır .

Burada da beklemedikleri bir savunma ve genç bir komutan olan Mustafa Kemal ile karşılaştılar. O askerlerine “Ben size taarruz emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman zarfında yerimize başka kuvvetler ve komutanlar gelebilirler.” sözleri ile cesaret ve azim vermiştir. Çok haklı olarak “Anafartalar Kahramanı” unvanı almasını sağlayan başarısı ile düşmana buradan geçit vermemiştir.

“Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır, toprak uğrunda ölen varsa vatandır’’.Bu vatanı savunmak için Edirne’den, Kars’tan, Antalya’dan Sinop’tan, Diyarbakır’dan, Van’dan kısaca yurdun dört bir yanından gençler, ortaokullu, liseli, üniversiteli öğrenciler, anaların kınalı kuzuları cepheye akın ettiler.Bu cephede aylarca yağmur, soğuk, sıcak, kar ve yokluklar içinde süren, binlerce askerimizin canı pahasına mücadele ettiği savaş; Türk Ulusunun tarihteki çok sayıdaki zaferine bir yenisini eklemiş, bu zafer kahraman bir ulusun varlığını ortaya koymuş, Çanakkale Türk’ün yeniden dirilişinin destanı olmuştur.

Bu cepheyi açarken Türklerin askeri gücünü ciddiye almayıp, olayı basit bir harekat olarak gören, çok kısa sürede istedikleri sonuca ulaşacaklarını düşünen İtilaf Devletleri; Türk Ordusunun manevi gücünü, vatan için neler yapabileceğini hesaplayamamış, önce denizde Türk top ve mayınlarına, sonra da karada Türk süngülerine yenik düşmüşlerdir.

Bu büyük zaferin Türk ve dünya tarihi açısından ortaya koyduğu önemli sonuçları da kısaca şöyle özetleyebiliriz: yardım ulaştırılamayan Rusya’da çıkan ihtilal çıkmış, Çarlık Rusya yıkılarak yerine Sosyalist Rusya kurulmuş ve savaştan çekildi. İngiltere ve Fransa prestij kaybetmiş. İngiliz sömürülerinde başkaldırı başlamıştır.Bulgaristan İttifak Devletlerinin yanında savaşa girmiş.Birinci Dünya Savaşı iki yıl daha devam etmiştir.

Mustafa Kemal’in üstün askeri dehası ile burada gösterdiği büyük başarı, Ulusal mücadelenin lideri olmasında önemli bir etken olmuştur. İngilizlerin Avustralya ve Yeni Zelanda’dan getirdiği Anzaklar olarak tanıdığımız askerler ile Türk askerleri arasında gelişen dostluk bugün de ülkelerimiz arasında hala sürmektedir.

Binlerce vatan evladının canını verdiği ve “Çanakkale Geçilmez” dedirttiği ve adına onlarca destanın yazıldığı Çanakkale, hepimizin gururla çocuklarımıza anlattığı, anlatmaya da devam edeceği bir kahramanlık öyküsü olarak tarihimizdeki  haklı yerini her zaman koruyacaktır.

            Bugün bu aziz vatanda huzur ve barış içerisinde onurumuzla bağımsız bir hayat sürmemizi sağlayan şehit ve gazilerimiz; Sizlere minnet ve şükran borcumuz  olduğu bilinciyle, bizler de yeri geldiğinde vatan için seve seve canımızı vermekten asla çekinmeyeceğiz. Rahat uyuyun. Ruhlarınız şad olsun.

       Nuran ORUÇ

Konyaaltı Lisesi / Tarih Öğretmeni